Gia công trục vít bánh vít với 2 phương pháp cơ bản và những thông tin bạn cần biết

Trục vít bánh vít là một trong những thành phần quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong nhiều loại máy móc và thiết bị, từ những dụng cụ đơn giản như máy bắn vít tới những máy móc phức tạp như máy tiện CNC. Để đạt được chất lượng và độ chính xác mong muốn, việc lựa chọn phương pháp gia công phù hợp là điều cần thiết. Bài viết này ATC Machinery sẽ trình bày 2 phương pháp gia công trục vít bánh vít cũng như cung cấp các thông tin liên quan khác để những ai quan tâm đến vấn đề này có thể tham khảo. 

Định nghĩa trục vít bánh vít

Bộ truyền trục vít bánh vít được dùng để truyền chuyển động giữa hai trục chéo nhau. Góc giữa hai trục thường bằng 90 và thông thường trục vít là trục dẫn động.

Trục vít bánh vít gồm những loại nào?

Trục vít được phân loại theo hình dạng biên dạng ren và có ba loại chính đó là trục vít Acsimet, trục vít thân khai và trục vít convolute. Tùy từng đặc trưng và tính ưu việt của từng loại, phạm vi sử dụng của trục vít và bánh vít sẽ khác nhau. Trong cơ khí chế tạo, chúng ta thường thấy Bộ truyền trục vít bánh vít được sử dụng khá rộng rãi trong cơ cấu phân độ hay các trục vime của máy gia công như máy tiện. Nó cũng thường sử dụng trong các cơ cấu nâng vì sở hữu đặc tính khả năng tự hãm.

Yêu cầu kỹ thuật gia công trục vít bánh vít 

Các yêu cầu kỹ thuật

• Răng cần có độ bền mỏi tốt.
• Răng cần có độ cứng cao và chống mòn tốt.
• Tính truyền động ổn định và không gây ồn.
• Hiệu suất truyền động lớn và năng suất cao.

Điều kiện kỹ thuật khi phay bánh vít

• Kích thước của các thành phần cơ bản của 1 bánh vít khi được ăn khớp với trục vít.
• Số răng đúng, đều, cân và cân tâm.
• Độ nhám đạt cấp 8 đến cấp 11, tức là khả năng ăn khớp của trục vít với bánh vít.

Tham khảo: Các loại vật tư cơ khí chính hãng

Phương pháp gia công trục vít bánh vít

Phương pháp phay trục vít

• Đây là phương pháp phay rãnh xoắn bằng dao định hình được kết hợp với việc chia độ nếu trục vít có nhiều đầu ren (Z1>1).
• Có thể phay bằng dao phay đĩa định hình (ở trên máy phay ngang) hoặc dao phay đứng định hình (ở trên máy phay đứng hoặc máy phay ngang).
• Nếu là trục vít dạng răng hình thang thì dao có dạng như rãnh răng.
• Nếu là trục vít dạng răng thân khai thì chọn dao theo môđun mn của răng và là dao số 8 trong bộ dao.
• Khi phay thanh bằng dao phay đĩa, sườn răng sẽ bị ăn lẹm lúc cắt vào và thoát dao ra. Chính vì vậy, thường chỉ phay thô rồi tiện tinh hoặc mài đúng, đặc biệt đối với loại trục vít thân khai. Với dao phay đứng (đầu côn) và sườn răng không bị cắt lẹm.
• Khi phay trục vít lõm cong phải có gá dao đặc biệt quay được 1 góc quay với bán kính quay tương ứng và cùng vận tốc với trục vít (được rập theo chuyển động của cặp bánh vít – trục vít).

Phương pháp phay bánh vít

Trong sản xuất hiện đại, con người gia công bánh vít theo phương pháp phay lăn. Khi không cần đòi hỏi độ chính xác cao, có thể gia công bánh vít trên máy phay ngang vạn năng.

Dao phay môđun dạng đĩa được chọn theo môđun mn của răng, số 8 và đường kính bằng đường kính của trục vít ăn khớp. Loại dao này chỉ sử dụng trong bước phay thô.

Đến bước phay tinh, hãy dùng dao phay trụ lăn có dạng răng như trục vít.

Phay thô (định hình)

Phôi được lồng trên trục gá và chống giữa mũi tâm của đầu chia và ụ động. Xoay bàn máy xiên một góc (góc xoắn của trục vít), chú ý hướng xoay cho đúng:

• Bánh vít xoắn trái (trục vít ren phải) thì hãy quay bàn máy ngược theo chiều kim đồng hồ.
• Bánh vít xoắn phải (trục vít ren trái) thì được quay bàn máy theo chiều kim đồng hồ.

Thực hiện rà dao trùng với tâm phôi, cho dao cắt vào phôi và từ từ vặn bằng tay nâng bàn máy lên cho đủ chiều sâu (để lại lượng dư 0,2 ~ 0,4mm để phay tĩnh). Chiều sâu rãnh chính là chiều cao của răng h = 2,25mm.

Sau khi đã phay xong 1 rãnh, hãy hạ bàn máy xuống rồi chia độ sang rãnh khác tiếp theo như cách trên, cứ tuần tự cho đến rãnh cuối cùng.

Phay tinh (bao hình)

Thay dao đĩa bằng dao phay trụ lăn có dạng răng như trục vít và đường kính ngoài xấp xỉ với đường kính ngoài của trục vít. Phôi vẫn gá chống 2 mũi tâm nhưng tháo tốc ra để có thể quay được tự do. Xoay bàn máy về vị trí bình thường.

Điều chỉnh cho dao trung tâm với tâm phôi và cho răng dao lọt vào rãnh răng của phôi. Hãm bàn máy ngang và dọc. Tiếp theo, từ từ nâng bàn máy lên dao phay, vừa cắt thêm vào rãnh răng vừa kéo phôi quay theo. Như vậy, các răng của bánh vít lần lượt được cắt tinh đến khi đạt chiều sâu của răng thì ngừng nâng bàn máy, nhưng vẫn tiếp tục cho cắt vài vòng nữa để đạt độ nhẵn tốt.

Trường hợp máy phay ngang vạn năng không có hệ thống xoay bàn máy thì có thể xoay đầu phay nghiêng đi 1 góc. Để gia công nhanh bánh vít với chất lượng cao, có thể áp dụng phương pháp phay bao hình trên máy có đầu phay vạn năng.

Đầu chia gá phôi được quay quanh trục thẳng đứng và có bộ bánh răng lắp ngoài truyền chuyển động quay từ vít me bàn máy lên. Nhờ đó, khi vít me quay, phôi vừa tịnh tiến vừa quay tròn, nghĩa là chuyển động lăn.

Đầu phay phải quay chếch 1 góc (góc xoắn của trục vít), rà cho dao trùng tâm với phôi. Di chuyển bàn máy ngang nhằm để lấy chiều sâu cắt rồi mở máy cho dao quay.

Phôi vừa quay vừa tịnh tiến, bị dao cắt theo 1 rãnh theo nguyên tắc bao hình (lăn). Tiến hành ngừng máy, đưa phôi về vị trí ban đầu và chia rãnh khác rồi tiếp tục phay lăn như trên. Vì dao nằm xiên 1 góc nên mặt rãnh gia công xong không đạt được độ chính xác theo yêu cầu.

Có thể sử dụng dao khoét có 1 răng để thay dao phay đĩa, trong đó dạng răng của dao giống dạng răng trục vít.

Xem thêm: Máy gia công CNC chính hãng, giá tốt 

Ưu và nhược điểm gia công trục vít bánh vít

Ưu điểm của gia công trục vít bánh vít:

• Tỷ số truyền lớn
• Làm việc êm và không ồn
• Có khả năng tự hãm
• Có độ chính xác động học cao

Nhược điểm của gia công trục vít bánh vít:

• Hiệu suất thấp và sinh nhiệt nhiều do vận tốc trượt lớn.
• Giá thành chế tạo khá đắt do vật liệu chế tạo bánh vít thường là kim loại màu để giảm ma sát.

Bài viết đã trình bày 2 phương pháp gia công trục vít bánh vít, đồng thời cung cấp các thông tin cần thiết về nó để những ai quan tâm đến chủ đề này có thể hiểu rõ hơn. Truy cập thêm các bài viết khác tại website này để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích nữa bạn nhé. 

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

CÔNG TY TNHH MÁY CÔNG CỤ ATC

– Địa chỉ: 

• HCM: 55/4E Tiền Lân 1, Bà Điểm, Hóc Môn
• Hà Nội: Thôn Đìa, xã Nam Hồng, huyện Đông Anh

– Hotline: 

• Tư vấn bán hàng: 03 2929 6789
• Hỗ trợ kỹ thuật: 0911 122 122

– Website: https://atcmachinery.com/

– Fanpage: https://www.facebook.com/atcmachinery/